مهارت گوش دادن فعال

مهارت گوش دادن فعال به الگوی گوش دادن گفته می شود که در آن به صحبت های فرد مقابل به شکل مثبت توجه می شود. این روندی است که در آن فرد با دقت به حرف های دیگری گوش می دهد، آنها را تعبیر می کند و باز خورد می دهد، و از قضاوت و توصیه کردن خودداری می کند. این مهارت، به دیگری احساس شنیده شدن و ارزشمند بودن می دهد. بدین ترتیب، مهارت گوش دادن فعال اساس یک مکالمه موفق است.
گوش ­دادن فعال شامل گوش ­دادن با تمام حواس و همچنین توجه کامل به گوینده می‌­باشد. در صورتیکه شنونده یک شنونده‌­ی فعال نباشد، ممکن است گوینده احساس کند که موضوعی که در مورد آن در حال صحبت می­‌باشد مورد علاقه‌­ی شنونده نیست.

استفاده از پیام­‌های کلامی و غیر­کلامی برای تشویق گوینده به ادامه‌­ی صحبت از قبیل حفظ تماس چشمی ، تکان دادن سر و لبخند زدن و نشان دادن موافقت خود با گفتن ‘بله‘، علاقه‌ی شنونده به گوش ­دادن را به گوینده انتقال می‌­دهد. با ارائه­‌ی این قبیل بازخوردها، گوینده‌­ی پیام احساس آسودگی بیشتری کرده و در نتیجه راحت‌­تر ، صریح­‌تر و صادقانه­‌تر ارتباط برقرار خواهد کرد.
گوش ­دادن اساسی‌ترین جزء مهارت‌های ارتباط بین‌فردی است.
گوش ­دادن تنها شنیدن صدای گوینده نیست، بلکه یک فرآیند فعالانه است که در آن یک تصمیم آگاهانه مبنی بر گوش دادن و درک پیام­‌های گوینده اتخاذ می­‌شود.

شنونده­‌ها در طول مکالمه باید بی‌طرف و بدون قضاوت باقی بمانند، به خصوص در ابتدای مکالمه. به این معنا که تلاش کنند به عقایدشان شکل نداده و جهت‌گیری نکنند. گوش دادن فعال نیازمند صبوری، مکث و اختیار کردن سکوت در بازه‌های زمانی کوتاه می­‌باشد.
هر زمان که در طی یک مکالمه برای چند لحظه سکوت برقرار می‌­شود، شنونده­‌ها نباید وسوسه شوند که با سوالات و یا نظرات خود صحبت‌های گوینده را قطع نمایند. گوش دادن فعال شامل دادن زمان به اشخاص برای کشف افکار و احساسات‌شان می­‌باشد، بنابراین باید زمان کافی برای این امر به آن­ها داده شود.

گوش دادن فعال نه تنها به معنای تمرکز کامل بر گوینده است، بلکه ارائه­‌ی نشانه­‌های کلامی و غیر­کلامی که حاکی از گوش دادن می­‌باشند را نیز دربر می­‌گیرد.

به طور کلی گویند‌‌ه­‌ها تمایل دارند که شنوند‌ه‌­ها به سخنان آن­ها به عنوان یک شنوند‌ه­‌ی فعال واکنش نشان دهند. واکنش‌­های مناسب شامل واکنش­های کلامی و غیر‌کلامی هستند.

تفاوت میان گوش دادن و شنیدن درچیست؟

نکته‌ی مهمی که باید به آن توجه داشته باشیم دانستن تفاوت میان شنیدن و گوش دادن فعال است همانطور که در ابتدای مقاله اشاره شد شنیدن، یک بحث کاملاً‌ فیزیولوژیک است و صرفاً به معنای فعال شدن سنسورهای شنوایی ما در اثر امواج صوتی است در صورتی که گوش دادن یک مهارت شناختی و عملاً یک فعالیت ذهنی و تحلیلی محسوب می‌شود به همین علت است که ما حرف‌های زیادی را می‌شنویم؛ اما به حرف‌های کمی گوش می‌دهیم.

گوش دادن با شنیدن تفاوت دارد و به صورت اتفاقی رخ نمی‌دهد؛ بلکه فرایند فعالی بوده که بر اساس تصمیم آگاهانه و درک از پیام‌های گوینده شکل می‌گیرد.

گوش دادن نیازمند تمرکز عمیق‌ و استفاده از سایر حواس است. برای گوش دادن نه تنها باید به موضوعی که تعریف می‌شود توجه کنیم، بلکه لازم است به طرز بیان، شیوه‌ی استفاده از زبان، لحن و حرکات بدن گوینده نیز دقت داشته باشیم؛ به عبارت دیگر، گوش دادن یعنی درک هم‌زمان پیام‌های کلامی و غیرکلامی. پس فقط شنیدن کلمات گفته شده کفایت نمی‌کند، بلکه برای گوش دادن، به چیزی بیشتر از گوش‌ها احتیاج داریم. در مجموع، مهارت خوب گوش دادن بستگی به این دارد که چه مقدار از حرف‌های طرف مقابلمان را شنیده و به مفهومشان آگاه هستیم.
گوش دادن اساسی‌ترین و قدرتمندترین شیوه‌ی برقراری ارتباط با دیگران است. فقط گوش دهید. شاید مهم‌ترین چیزی که همواره به یکدیگر ارزانی می‌کنیم همین توجهمان باشد.
کیفیت بالا در گوش دادن به ما این امکان را می‌دهد که از خواسته‌ها و تمایلات دیگران باخبر شویم و همچنین نگرانی‌های آن‌ها را به خوبی درک کنیم. در واقع گوش دادن فعال، ابزار قدرتمندی برای ایجاد ارتباط با دیگران است.

زمانی که افراد احساس کنند که ما به حرف‌هایشان خوب گوش می‌دهیم احساس رضایت می‌کنند و این باعث ایجاد صمیمیت در محیط کاری می‌شود. در اکثر مواقع افراد نیازی به راهکار ندارند بلکه نیاز دارند تا ما به حرف‌هایشان گوش دهیم چرا که نیاز به احترام و توجه دارند و همین باعث می‌گردد رابطه‌ی موفقیت‌آمیزی شکل گیرد.

ویژگی های مهارت گوش دادن فعال چیست؟

مهارت گوش دادن فعال فراتر از شنیدن حرف های یک نفر است. شما بر آنچه فرد می گوید به طور کامل تمرکز دارید و با تمام حواس خود گوش می دهید.

برخی از ویژگی های این مهارت عبارتند از:

خنثی و فاقد قضاوت
صبوری
بازخورد کلامی و غیرکلامی برای نشان دادن نشانه های گوش کردن (لبخند زدن، تماس چشمی، تکان دادن سر)
پرسیدن سوال درباره موضوع
دادن بازخورد درباره آنچه گفته شده
درخواست برای شفاف سازی
خلاصه کردن
درست شبیه به روشی که مشاوران به حرف های مراجعان خود گوش می دهند، شما برای رسیدن نوبت خود برای حرف زدن صبوری می کنید و ایده ها و نظرات دیگری را قطع نمی کنید.

هدف از یادگیری مهارت گوش دادن فعال چیست؟

هدف از یادگیری این مهارت جلب اعتماد دیگران و کمک به درک موقعیت هاست. گوش دادن فعال شامل تمایل برای درک دیگران و نشان دادن همدلی و حمایت از آنان است. این مهارت با مهارت گوش کردن منتقدانه فرق دارد و هدف از آن ارزیابی پیام فرد دیگر برای ارائه نظر خود نیست. بلکه، هدف صرفا شنیدن کلام و شاید حل مشکل آنهاست.

مهارت گوش دادن فعال شامل عادت های بد زیر نمی شود:

تکرار مداوم نقطه نظرات خود
عدم ابراز احترام به گوینده
شنیدن معنای سطحی کلام
قطع صحبت های گوینده
عدم برقراری ارتباط چشمی
پریدن وسط صحبت های دیگری
پرت شدن حواس
کشاندن بحث به جای دیگر (حرف هایت من را یاد آن روزی انداخت که …)
فراموش کردن آنچه گفته شده
پرسش در مورد جزئیات بی اهمیت
پرداختن بیش از حد به جزئیات و از دست دادن جان کلام
بی توجهی کردن به آنچه درک نکرده اید
اشتغال به افکار خود
تظاهر به توجه

مزایای مهارت گوش دادن فعال:

گوش دادن فعال مزایای زیادی دارد. می توانید نقطه نظرات فرد مقابل را درک کنید و با او همدلی کنید. می توانید سوال کنید تا از درک صحبت های او اطمینان حاصل کنید. به گوینده احترام می گذارید و او را به حرف زدن تشویق می کنید. دیدن مزایای این مهارت در رابطه اصلا دشوار نیست.
یادگیری مهارت گوش دادن فعال در محیط کار از اهمیت ویژه ای برخوردار است، به ویژه اگر شما در موقعیت ناظر بخش باشید و باید با عده زیادی از کارمندان کار کنید. با گوش دادن فعال می توانید مشکل را تشخیص دهید و در حل مشکل همکاری کنید.

در موقعیت های اجتماعی، گوش دادن فعال می تواند برای ملاقات با افراد جدید مفید باشد. سوال پرسیدن، شفاف سازی، و توجه به زبان بدن همه از راه های کسب اطلاعات بیشتر در مورد افرادی است که ملاقات می کنیم. گوش دادن فعال یکی از بهترین راه های دوست یابی است.

نکاتی برای تقویت مهارت گوش دادن فعال:

برای آنکه شنونده بهتری باشید، نکات زیر را رعایت کنید:

در زمان حرف زدن طرف مقابل با او ارتباط چشمی برقرار کنید. به طور کلی در زمان گوش دادن باید 60 تا 70 درصد از مواقع به چشم های فرد مقابل نگاه کنید. سر خود را حرکت دهید و به حرف هایش توجه کنید. از دست به سینه نشستن خودداری کنید.

به جای ارائه نظر، حرف های او را به نحو دیگری تکرار کنید. «به عبارت دیگر، منظورت این است که ….»

صحبت های فرد مقابل را قطع نکنید. زمانی که فرد حرف می زند، پاسخ خود را آماده نکنید. شاید آخرین چیزی که می گوید پاسخ شما را تغییر دهد.

علاوه بر صحبت های ظاهری، به رفتارهای غیرکلامی فرد نیز دقت کنید تا معنای پنهان جملات او را درک کنید. لحن، صدا، حالت صورت، و دیگر رفتارها بیشتر از کلمات گویا هستند.

در زمان حرف زدن فرد مقابل، صدای گفتگوی درونی خود را خاموش کنید. از رویاپردازی و فکر کردن به مسائل خود پرهیز کنید. نمی توانید همزمان به یک نفر گوش دهید و به صدای درون خود نیز توجه کنید.

موضوع صحبت را عوض نکنید. با این کار بی علاقه بودن به حرف های فرد مقابل را نشان می دهید.

در هنگام گوش کردن صبور باشید. سرعت گوش دادن بیشتر از حرف زدن است. بنابراین، معمولا قبل از آنکه جمله فرد تمام شود، شما منظور او را متوجه شده اید. اما برای تمام شدن جمله او صبر کنید.

مهارت گوش دادن فعال را یاد بگیرید. با مشاهده مصاحبه های تلویزیونی، مناظره ها، صحبت های مشاوران این مهارت را در خود تقویت کنید. از اشتباهات دیگران نیز درس بگیرید.

Visits: 222